Zaterdag 16 en zondag 17 maart zijn bij Zaansgroen een weekend lang inkttekeningen, grafiek en enkele schilderijen van Cor Dik (Zaandijk, 10 augustus 1906 – Amsterdam, 15 juni 1975) uit familiebezit te zien. Cor Dik was wandschilder, schilder, tekenaar, pentekenaar, aquarellist, etser. Tevens was hij docent aan de Gerrit Rietveld-academie. De expositie staat in het teken van de restauratie van het fresco door Cor Dik uit 1956, in de voormalige banketbakkersschool De Berkhoff te Amsterdam. De opbrengst bij verkoop komt ten goede aan de fondsenwervingsactie van gemeente Amsterdam en Stichting Cor Dik ten bate van restauratie van het fresco.
Doneer en ontvang de biografie van Cor Dik en maak kans op een tekening of aquarel – klik hier voor informatie
Cor Dik werd nu eens als impressionist of realist, dan weer als expressionist gezien. Voor Dik zelf waren al deze ismen onbelangrijk. Zijn werk kenmerkte zich door een onophoudelijk zoeken naar een innerlijke atmosfeer. Hij volgde de ontwikkelingen van het modernisme en de naoorlogse abstracte kunst met belangstelling, maar bleef zelf vasthouden aan de werkelijkheid. In de traditionele genres portret, landschap en stilleven ontwikkelde hij een kenmerkend handschrift, met heldere composities opgebouwd uit ‘gekleurde’ grijstinten.
Als zoon van een kuiper kon hij niet naar de kunstacademie. Hij doorliep de Rijkskweekschool in Haarlem, ook wel de ‘Universiteit voor arme jongens’ genoemd. Na de verplichte vijf jaar voor de klas koos hij definitief voor het kunstenaarschap. Zijn vrouw, onderwijzeres Sies Dik-Noorman steunde hem hierbij. Van 1945 tot 1965 woonde en werkte hij in Amsterdam, waar hij een aantal grote projecten realiseerde. Hij daagde zichzelf uit om zo veel mogelijk verschillende technieken onder de knie te krijgen. Een van de resultaten was een fresco van 80 m2 over twee etages, dat hij in 1956 in de Banketbakkersschool in de Wibautstraat mocht aanbrengen. Aanvankelijk kreeg hij alleen materiaalkosten vergoed, maar de gemeente was zo tevreden over het resultaat, dat hij achteraf toch een honorarium ontving.
Naoorlogse wandkunst
In de wederopbouwperiode (1945 tot 1970) zijn in openbare gebouwen een groot aantal monumentale wandkunstwerken gerealiseerd als integraal onderdeel van de architectuur. Kunstenaars experimenteerden met nieuwe technieken en materialen zoals baksteenreliëf, glas in beton en glas in metaal. Amsterdam had bijna tweehonderd van deze kunstwerken, die het optimisme en de vernieuwing van de naoorlogse jaren uitstralen.
Veel daarvan zijn er inmiddels verloren gegaan omdat juist gebouwen uit die periode worden gesloopt of getransformeerd. De restauratie van De Berkhoff, een gemeentemonument, met het fresco van Cor Dik is een mooi voorbeeld van hoe een wandkunstwerk als integraal onderdeel van het gebouw gekoesterd wordt.
Fresco Cor Dik en renovatie De Berkhoff
In opdracht van de gemeente Amsterdam wordt de voormalige banketbakkersvakschool De Berkhoff aan de Wibautstraat verbouwd en uitgebreid t.b.v. de nieuwe huisvesting voor het Orion College Amstel. De architecten zijn Micha de Haas en Archivolt. Bij de ontmanteling van de school, een gemeentelijk monument, kwam als verrassing het fresco van Cor Dik weer tevoorschijn. In de compositie over twee etages bracht Dik een licht ruitvormig vlak aan waardoor het lijkt alsof er uit het dakvenster een lichtbaan over de voorstelling schijnt: een bijzondere relatie tussen de architectuur, het licht en de kunst. Het fresco is helaas zwaar beschadigd, mede door het plaatsen van een voorzetwand in 1976. Onderzoek uitgevoerd in 2017 door Karin van der Lem wijst uit dat het hier om een echt fresco gaat, een van de weinigen in Nederland. Dat maakt het werk tot een extra bijzonder voorbeeld van wederopbouwkunst.
Het fresco is gedurende de verbouwing opnieuw achter een voorzetwand geplaatst in afwachting van restauratie. Toch zal de voorstelling bij de oplevering van de school eind dit jaar wederom prominent aanwezig zijn. Om de beeldbepalende sfeer meteen terug te halen in de gerenoveerde hal wordt de voorstelling van het fresco als fotoprint op ware grootte op de muur aangebracht.
Fondsenwerving restauratie fresco
De gemeente Amsterdam en stichting Orion hebben de intentie uitgesproken het fresco te restaureren. Het Projectmanagementbureau stelde een plan van aanpak op. De gemeente werkt hierbij samen met Stichting Cor Dik. De restauratiekosten zijn geraamd op € 200.000,-. Stichting Orion wordt opdrachtgever voor de restauratie. De gemeente Amsterdam stelt (uit het bouwbudget van Onderwijs, Jeugd en Zorg en via het project naoorlogse wandkunst) een subsidie van ruim 50% ter beschikking. Ook de aannemer draagt bij. Via crowdfunding en fondsenwerving zal de nog ontbrekende € 50.000,- worden verzameld. Streven is om de restauratie in de zomer van 2019 te laten starten, en gefaseerd uit te voeren.
