José Pietens – Noordhollands Dagblad – 28 februari 2019
FOTO JOSÉ PIETENS
Ze heeft er twee van vlees en bloed en 21 op canvas en papier. De Zaandamse kunstenaar Joost van der Krogt legde in anderhalf jaar tijd 21 broers vast in olieverf, houtskool en Siberisch krijt. De serie is de komende twee weekeinden te zien in Zaansgroen in Zaandam.
Joost begon de reeks met portretten van haar echtgenoot Max Lin-sen en zijn broer Lode. Aanvankelijk als experiment met olieverf (‘wat portretten betreft zit ik altijd in het houtskool en Siberisch krijt’), maar al snel zag ze er een serie in en vroeg meer broers voor haar te poseren.
Gebroeders Breeuwer Oud-PvdA-raadslid van Zaanstad Louis Groen en zijn broer Theo, voormalig rozenkweker, namen plaats voor haar ezel. Ook de Zaanse gebroeders Breeuwer – stadsgids Jeroen en kunstenaar Louis – lieten zich door haar vereeuwigen. Bijna alle broers kent ze uit haar directe omgeving. Voor Louis Groen maakte ze zeven jaar geleden portretten van zijn gezin voor een familieboekje en ook voor Jeroen Breeuwers verhalenbundel ‘Zaanse praat (2015) maakte Joost de illustraties.
Het schilderen van negen setjes en één drietal broers beschouwt ze als een reis van 21 ontmoetingen. „Ik vertrouwde op wat me het eerste opviel aan de broers. Sommigen lijken uiterlijk veel op elkaar, maar dat maakt het niet makkelijker om ze te schilderen. Je kunt bijvoorbeeld niet gewoon twee keer dezelfde neus schilderen.Want hoe sterk bepaalde delen van het gezicht ook op elkaar lijken, ze verschillen meestal toch een fractie van elkaar. Als broers dezelfde trekken hebben moet je juist oppassen, want de eigenheid van elke broer moet naar voren komen.”
Model
Ook haar eigen broers waren model. „Het leek me een makkie om hen te schilderen. Ik kan Arie en Nelis figuurlijk én letterlijk uittekenen, dacht ik. Maar omdat je ze zo goed kent, ga je je afvragen wélk stukje van je broers je pakt. Arie is bijvoorbeeld heel joviaal, maar daar zit iemand achter die zich niet makkelijk laat zien. Hij is heel anders dan Nelis. Die verschillen in karakter komen naar voren in de gebruikte kleuren.” Joost schildert graag mannen en koos er daarom voor broers te portretteren.
„Als ik mijn zussen zou schilderen, is het net of ik mezelf schilder. Bovendien kan ik makkelijker met mannen overweg dan met vrouwen. Misschien omdat ik in mijn jeugd veel tussen vrouwen heb gezeten: ik heb nog vijf zussen en zat altijd op meisjes- en nonnenscholen. Ik hou van klussen en sjouwen en wil alles weten over de auto waarin ik rij. Daar kan ik met mannen over praten. Zij wéten dingen en ik ben nieuwsgierig.”