Door Rob Swart – Noordhollands Dagblad – 15 september 2023

Toen fotograaf Ronald Peeters rond 1986 zijn eerste foto’s inleverde bij dagblad De Typhoon ontstond er enige opwinding op de redactie. Zulke mooie platen waren ze niet gewend. De carrière van de fotograaf duurde dertien jaar, toen bezweek hij onder de druk. Ronald Peeters overleed vijf jaar geleden. Vrienden en familie grijpen dat aan om komend weekend zijn dertig mooiste foto’s te exposeren in galerie Zaansgroen in de Zeemansstraat in Zaandam.

Zaandam De gedachte dat de volgende dag de vis of de groenten zouden worden verpakt in de krant kwam nooit bij Ronald op. Hij werkte ’voor de abonnee’, zei hij vaak en hij maakte zich niet makkelijk van een opdracht af. Zo werd hij voor een artikel over de Hempont op pad gestuurd om even een plaatje bij het verhaal te maken. Daar aangekomen zag hij niet wat hij wilde zien. Maar hij zag wel een eenzame straatlantaarn die ’s avonds een heel bijzonder licht op de pont zou werpen. Dus ging hij later nog een keer heen. Ronald werkte zich daarmee ongetwijfeld in de nesten omdat er die avond vast ook nog wel een zaalvoetbalwedstrijd of een toneelvoorstelling op de foto moest. Grote kans dat hij daardoor tierend en met piepende banden van de ene naar de andere opdracht ging. Zo was hij ook.

Bewerken

Licht, of het gebrek daaraan, was een van de aspecten in de fotografie die hem boeide. In de jaren waarin hij voor de krant fotografeerde, hadden de camera’s nog filmrolletjes en waren de krantenfoto’s in zwart-wit. Naderhand foto’s op een beeldscherm bewerken was er niet bij. Geduldig spendeerde hij veel tijd aan het zoeken naar de juiste belichting van het fotopapier. Het fotopapier moest belicht worden en door op sommige plekken even zijn hand er tussen te houden, kon hij accenten leggen. Dat was fotobewerking anno 1990.

Handen

Ronald Peeters had lef. Hij zag een honderdjarige die op de foto moest waarbij de tijd zo had toegeslagen dat hij dacht: zo wil niemand geportretteerd worden. Hij zag ook een paar handen, die in een eeuw gespeeld, gewerkt, opgevoed en geleefd hadden en maakte daar zijn foto van. Het was even wennen voor de journalisten, maar de foto met alleen maar twee handen op een schoot kwam wel in de krant.

Fotograaf Marcel Molle – in 1999 winnaar van de Zilveren Camera, de prijs voor fotojournalisten – bewondert het werk van Ronald Peeters. ,,Dit is een man die recht voor zijn raap fotografeerde wat er gebeurde. Ik heb altijd de neiging om er iets aan toe te voegen. Neem zijn foto van het gemeentewapen van Oostzaan, ik heb het laatst ook gefotografeerd. Ik probeer dan mijn kunstwerk te maken van het kunstwerk, waardoor het bijna niet meer herkenbaar is. Hij fotografeert het ding. Voor het archief zijn zijn foto’s veel waardevoller dan die van mij.’’

Te klein

“Ik vind het leuk om naar te kijken en naarmate ik er langer naar kijk, vind ik het leuker worden. Neem zo’n brug in aanbouw. Het is zo’n onderwerpje dat bijna te klein is. Waarvan je denkt: moet ik daarvoor de deur uit? Hij maakte er een mooie foto van. Zijn ongeposeerde werk vind ik het allerbeste. Er gebeurt iets op. Het lijkt wel alsof hij het bijna per ongeluk doet. Dat zie je goed op die foto van de moskee. Al die mannen. Deze is echt prachtig. ’’ Marcels oog valt op een foto van brandweermannen. ,,Zij poseren en hij wil die foto niet zo maken. Hij maakte dan eigenlijk een foto van wat de andere fotografen doen. Zo zou ik dat denk ik ook opgelost hebben.”

Werkweken van zeven dagen en een aantal avonden waren geen uitzondering. Dat was iets waar Peeters slecht tegen kon. En dan nog zo’n dingetje van de jaren negentig: mobiele telefoons waren er nog niet. Mensen die bereikbaar moesten zijn, droegen een semafoon, pieper in de volksmond. Ging Ronalds pieper terwijl hij op pad was, dan reed hij vol gas naar een telefooncel. Het kon een brand of andere haastklus zijn. Meestal was dat niet zo, maar was het een opdracht voor later die dag of zelfs later in de week. Alle stress weer voor niks en dat een paar keer per week, soms meerdere malen op een dag. Op een kwade dag smeet hij zijn pieper in een sloot. Hij wilde niet dat een pieper zijn leefde bepaalde. Er kwam nog wel een nieuwe, maar die daad markeerde wel het einde van zijn loopbaan als fotojournalist.

Herinnering

“De foto’s krijgen ook kwaliteit door de tijd waarin ze gemaakt zijn”, zegt Molle. “Ze roepen herinneringen op en daarom zijn ze in een archief terechtgekomen. Blijkbaar is, bijvoorbeeld het afgraven van een dijklichaam bij de voormalige Hembrug interessant genoeg geweest voor de krant. Nu zijn er mensen met herinneringen aan die plek. Daarom krijgt de foto kwaliteit omdat die iets laat zien dat er niet meer is. Dat vind ik het moeilijke aan het beoordelen – ook bij mijn eigen foto’s. Zijn ze nou goed omdat ze iets bij je oproepen, of zijn ze goed omdat het goede foto’s zijn. Welke foto doorstaat de tand des tijds en welke niet? Waarom hebben sommige foto’s een eeuwigheidswaarde en andere niet? Zelfs foto’s waarvoor de fotograaf een prijs heeft gekregen kunnen na een tijdje vergeten zijn.”

“Ik vind zijn sportfoto’s ook goed. Die zijn moeilijk om te maken. Zeker in die tijd. Nu laat je je camera een hele serie maken en kies je naderhand welke je moet hebben. Maar hij moest precies het juiste moment zien te pakken. Probeer het maar eens, dan weet je hoe lastig dat is. Je moet alles in zijn tijd zien. We zijn heel erg gewend geraakt aan die crispy beelden van tegenwoordig, dat alles ragscherp is. We vergeten dat dit in die tijd de standaard kwaliteit was. Als je je zijn foto’s voorstelt met de techniek van nu, is het heel mooi.”

Met camera

Na zijn periode bij de krant deed Ronald Peeters vrijwilligerswerk, vaak in de zorg voor gehandicapten of ouderen, altijd gericht op het gelukkig maken van anderen. Bijna altijd met een camera in de nabijheid.

In 2018 overleed hij op 57-jarige leeftijd.

De expositie is op zaterdag 16 en zondag 17 september van 13.00 tot 17.00 uur gratis te bezoeken. Er zijn foto’s te zien die Ronald Peeters maakte na zijn periode bij de krant. De tentoongestelde foto’s zijn te koop en de opbrengst is voor Kika Kankerfonds.